سازمان بهداشت جهانی فهرست کوتاهی از «بیماریهای اولویتدار» را که میتوانند باعث همهگیری مرگبار بعدی شوند، فراهم کرده است. بسیاری از این بیماریها برای ما شناخته شدهاند - ابولا، سارس و زیکا که پیشتر اتفاق افتادهاند- اما این تازهترین بیماری نامی وحشتناک دارد: «بیماری ایکس».
گزارشی که نیویورکپست در صفحه سلامت و بهداشت خود منتشر کرده، حاکی از آن است که اصطلاح بیماری ایکس را سازمان بهداشت جهانی برای توصیف وضعیتی که برای علم پزشکی ناشناخته است و عامل بیماریهای انسانی است، به کار میبرد.
برای این عامل بیماریزای جدید - چه ویروس باشد، چه باکتری یا قارچ یا عامل دیگری - احتمالا هیچ واکسن یا درمانی حتی اگر هم وجود داشته باشد، در دسترس نیست.
دکتر ریچارد هچت، از ائتلاف نوآوریهای آمادگی همهگیری، به تلگراف گفت: «این موضوعی علمی تخیلی نیست. این سناریویی است که باید برای آن آماده شویم. این بیماری ایکس است.»
سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۸ اصطلاح بیماری ایکس را ابداع کرد. سال بعد از آن، زمانی که کووید-۱۹ شروع به گسترش در سراسر چین کرد، جهان شاهد یک بیماری همهگیر مرگبار بود که در اثر ویروس جدیدی ایجاد شده بود، یعنی بیماری ایکس.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دکتر پراناب چاترجی، محقق دپارتمان بهداشت بینالملل در دانشکده بهداشت عمومی جان هاپکینز بلومبرگ در بالتیمور، به نشنالپست گفت: «اغراق نیست اگر بگوییم که بیماری ایکس همین دوروبرها کمین کرده است.»
چاترجی افزود: «سیل اخیر موارد آنفلوانزای پرندگان اچ۵ان۱ (H5N1) در کامبوج فقط یک نمونه است.»
بعضی از کارشناسان بهداشت عمومی بر این باورند که بیماری ایکس بعدی زئونوز (zoonotic) خواهد بود، به این معنی که از حیوانات وحشی یا اهلی سرچشمه میگیرد و سپس به انسان سرایت میکند.
ابولا، ایدز (اچآیوی) و کووید-۱۹، همهگیریهای مشترک بین انسان و دام بودند. با این حال، منابع دیگری از بیماریها وجود دارد و بیوتروریسم میتواند علت همهگیری بعدی باشد.
نویسندگان مقالهای در سال ۲۰۲۱ در مجله کنترل بیماری و همهگیری بیمارستانی (InfectionControl & Hospital Epidemiology) میگویند: «احتمال یک عامل همهگیری مهندسیشده را نیز نمیتوان نادیده گرفت.»
این نویسندگان افزودند: «انتشار چنین عوامل بیماریزایی، چه از طریق اتفاقات آزمایشگاهی و چه بهعنوان یک عمل بیوتروریسم، ممکن است همچنین به یک بیماری فاجعهبار ایکس منجر شود و یک خطر فاجعهبار جهانی را به وجود آورد.»
منبع احتمالی دیگر میتواند ویروسهای «زامبی» باشند که قرنها در یخبندان یا دیگر مناطق یخزده محبوس شده بودند، اما حالا در اثر گرم شدن آبوهوا منتشر میشوند.
سایر بیماریهای اولویتدار در فهرست سازمان بهداشت جهانی شامل ویروس ماربورگ، تب خونریزیدهنده کریمه کنگو، تب لاسا، بیماریهای نیپا و هینیپاویروس، تب دره ریفت و سندرم تنفسی خاورمیانه است.
برای پیشگیری و مبارزه با شیوع بیماری ایکس، متخصصان پزشکی در سراسر جهان برای افزایش بودجه بهمنظور حمایت از نظارت و تحقیق درباره عوامل احتمالی همهگیری هیاهو به پا کردهاند.
نویسندگان مقاله «کنترل بیماری و همهگیری بیمارستانی» نوشتند: «همهگیری کووید-۱۹ اولین باری نبود که جهان را ویران کرد و آخرین بار هم نخواهد بود. ازاینرو، ما باید در اسرع وقت برای شیوع همهگیری بعدی آماده شویم.»